API-ləri BA kimi necə başa düşməli: Swagger-i oxuyun və dəqiq suallar verin

Giriş

Müasir biznes analitiklərinin (BA) bacarıq dəstində API-ləri (Application Programming Interface) anlamaq artıq seçim deyil, zərurətdir. API-lər, biznes ehtiyacları ilə texniki həllər arasında körpü rolunu oynayır, sizi yüksək səviyyəli tələblərdən dəqiq icraya keçməyə imkan verir. Əvvəllər API-ləri anlamaq texniki komandanın işi hesab olunsa da, indi biznes analitiklərinin layihələrin uğurunda mühüm rol oynadığı bir dövrdə yaşayırıq. API-ləri başa düşmək, tələblərin daha dəqiq müəyyən edilməsinə, texniki komanda ilə daha səmərəli ünsiyyətə və nəticədə daha uğurlu layihələrə yol açır.

Nə üçün API-ləri başa düşmək vacibdir? Çünki API-lər müxtəlif proqramların və sistemlərin bir-biri ilə necə əlaqə quracağını və məlumat mübadiləsi aparacağını müəyyən edir. Bir biznes analitik kimi, API-lərin necə işlədiyini anlamaq, sizə biznes ehtiyaclarını texniki həllərə çevirməyə və layihənin uğurunu təmin etməyə kömək edir.

Bu məqalədə, API-ləri başa düşmək üçün əsas alətlərdən biri olan Swagger (OpenAPI) sənədlərini necə oxumağı və onlardan istifadə edərək dəqiq suallar verməyi öyrənəcəksiniz. Bu bacarıq, layihələrinizdə aydınlığı təmin edəcək, bahalı səhvlərin və təkrar işlərin qarşısını alacaq və layihənin çatdırılmasını sürətləndirəcək.

Swagger (OpenAPI) ilə Dəqiq Suallar Vermək

Swagger (OpenAPI) kimi alətlərə yiyələnmək, sizə "dəqiq suallar" verməyə imkan verir, bahalı yanlış təfsirlərin və təkrar işlərin qarşısını alır. Bu bacarıq, layihənin aydınlığını təmin edir və çatdırılmanı sürətləndirir.

Swagger, API-lərin strukturunu və funksiyalarını təsvir edən standart bir formatdır. Bir növ API-nin "təlimat kitabçası"dır. Swagger sənədləri, API-nin hansı məlumatları qəbul etdiyini, hansı məlumatları geri qaytardığını, hansı əməliyyatları yerinə yetirdiyini və digər vacib detalları göstərir.

Swagger-i oxumağı öyrənmək, biznes analitikləri üçün bir sıra üstünlüklər təmin edir:

• Tələblərin dəqiqləşdirilməsi: API-nin imkanlarını başa düşərək, daha dəqiq və ətraflı tələblər müəyyən edə bilərsiniz.
• Texniki komanda ilə səmərəli ünsiyyət: Texniki terminləri başa düşərək, texniki komanda ilə daha səmərəli ünsiyyət qura bilərsiniz və onların ehtiyaclarını daha yaxşı başa düşə bilərsiniz.
• Səhvlərin azaldılması: API-nin işləmə prinsipini başa düşərək, layihənin dizaynında və icrasında səhvlərin sayını azalda bilərsiniz.
• Layihənin sürətləndirilməsi: API-nin imkanlarını başa düşərək, layihənin planlaşdırılması və icrası prosesini sürətləndirə bilərsiniz.

Biznes Analitikləri üçün Swagger/OpenAPI-ni Oxumaq üçün Qısa Yoxlama Siyahısı

Burada biznes analitikləri üçün Swagger/OpenAPI sənədlərini oxuyarkən nəzərə alınması lazım olan əsas məqamların yoxlama siyahısı təqdim olunur:

Müvafiq Uç nöqtələrini Müəyyən Edin

Hansı URL-lər xüsusi biznes əməliyyatlarınızı idarə edir (məsələn, /users, /orders)?

Uç nöqtələri (endpoints), API-nin müxtəlif funksiyalarına giriş nöqtələridir. Hər bir uç nöqtəsi, müəyyən bir əməliyyatı yerinə yetirir, məsələn, istifadəçi məlumatlarını əldə etmək, sifariş yaratmaq və ya məhsul məlumatlarını yeniləmək.

Swagger sənədlərində, uç nöqtələri URL formatında göstərilir. Məsələn, /users uç nöqtəsi, istifadəçi məlumatları ilə əlaqəli əməliyyatları idarə edir, /orders uç nöqtəsi isə sifarişlərlə əlaqəli əməliyyatları idarə edir.

Müvafiq uç nöqtələrini müəyyən etmək üçün, biznes tələblərinizi nəzərə almalısınız. Hansı biznes əməliyyatları üçün API-dən istifadə etmək lazımdır? Hər bir əməliyyat üçün hansı uç nöqtələri mövcuddur?

Misal:

Tutaq ki, bir e-ticarət tətbiqi üçün sifarişləri idarə etmək üçün bir API-dən istifadə etmək istəyirsiniz. Swagger sənədlərini oxuyaraq, aşağıdakı uç nöqtələrinin mövcud olduğunu görürsünüz:

• /orders - Yeni sifariş yaratmaq üçün
• /orders/{orderId} - Müəyyən bir sifarişi əldə etmək üçün
• /orders/{orderId} - Müəyyən bir sifarişi yeniləmək üçün
• /orders/{orderId} - Müəyyən bir sifarişi silmək üçün

Bu uç nöqtələrini müəyyən etdikdən sonra, sifarişləri idarə etmək üçün API-dən necə istifadə edə biləcəyinizi daha yaxşı başa düşə bilərsiniz.

HTTP Metodlarını Anlayın

"GET" (əldə etmək), "POST" (yaratmaq), "PUT" (yeniləmək), "DELETE" (silmək). Hansı əməliyyat yerinə yetirilir?

HTTP metodları, API-nin uç nöqtəsində hansı əməliyyatın yerinə yetiriləcəyini müəyyən edir. Ən çox istifadə olunan HTTP metodları bunlardır:

• GET: Məlumatları əldə etmək üçün istifadə olunur.
• POST: Yeni məlumat yaratmaq üçün istifadə olunur.
• PUT: Mövcud məlumatları yeniləmək üçün istifadə olunur.
• DELETE: Məlumatları silmək üçün istifadə olunur.

Swagger sənədlərində, hər bir uç nöqtəsi üçün istifadə olunan HTTP metodu göstərilir. Məsələn, /users uç nöqtəsi üçün GET metodu istifadə olunursa, bu o deməkdir ki, bu uç nöqtəsindən istifadə edərək istifadəçi məlumatlarını əldə edə bilərsiniz.

HTTP metodlarını başa düşmək, API-nin necə işlədiyini və hansı əməliyyatları yerinə yetirə biləcəyinizi anlamağa kömək edir.

Misal:

Yuxarıdakı e-ticarət tətbiqi nümunəsində, aşağıdakı HTTP metodları istifadə olunur:

• POST /orders - Yeni sifariş yaratmaq üçün
• GET /orders/{orderId} - Müəyyən bir sifarişi əldə etmək üçün
• PUT /orders/{orderId} - Müəyyən bir sifarişi yeniləmək üçün
• DELETE /orders/{orderId} - Müəyyən bir sifarişi silmək üçün

Bu HTTP metodlarını başa düşərək, sifarişləri idarə etmək üçün API-dən necə istifadə edə biləcəyinizi daha yaxşı başa düşə bilərsiniz.

Sorğu/Cavab Sxemlərini Təhlil Edin

Hansı məlumatlar daxil olur/çıxır? Növlərə, tələb olunan sahələrə diqqət yetirin.

Sorğu və cavab sxemləri, API-yə göndərilən və API-dən alınan məlumatların strukturunu təsvir edir. Sxemlər, məlumatların hansı növlərdə (məsələn, mətn, ədəd, tarix) olduğunu, hansı sahələrin tələb olunduğunu və digər vacib detalları göstərir.

Swagger sənədlərində, sorğu və cavab sxemləri JSON və ya YAML formatında göstərilir. Sxemləri oxumaq, API-nin hansı məlumatları qəbul etdiyini və hansı məlumatları geri qaytardığını anlamağa kömək edir.

Misal:

Tutaq ki, /users uç nöqtəsi üçün aşağıdakı sorğu sxemi mövcuddur: