Event Storming: Biznes proseslərini sürətlə anlamaq
Event Storming nədir və nə üçün lazımdır?
Event Storming biznes proseslərinin mürəkkəbliyini asanlıqla başa düşülən və vizual bir xəritəyə çevirən güclü birgə işləmə metodudur. Bu metod, abstrakt ideyaları konkretləşdirməyə və komanda daxilində ümumi bir anlayış yaratmağa imkan verir.
Bəs, niyə Event Storming bu qədər əhəmiyyətlidir? Çünki, müasir biznes mühitində çeviklik və sürət qazanmaq üçün komandaların prosesləri dərindən anlaması və eyni dildə danışması vacibdir. Event Storming, məhz bu ehtiyacı ödəmək üçün ideal bir vasitədir.
Təsəvvür edin ki, yeni bir layihəyə başlayırsınız və ya mövcud bir sistemdəki problemli sahələri müəyyən etmək istəyirsiniz. Bu zaman, müxtəlif maraqlı tərəflərin – məhsul sahiblərindən (Product Owner) tutmuş, texniki mütəxəssislərə qədər – hər kəsin eyni anlayışa sahib olması son dərəcə vacibdir. Event Storming, bütün komandanı bir araya gətirərək, prosesləri vizuallaşdırmağa və hər kəsin eyni səhifədə olmasını təmin etməyə kömək edir.
Nəticədə, Event Storming qərarların daha sürətli qəbul edilməsinə, risklərin azalmasına və layihənin uğur şansının artmasına gətirib çıxarır. Bu, sadəcə bir metod deyil, həm də komandanın iş üslubunu dəyişdirən və daha səmərəli əməkdaşlığı təşviq edən bir vasitədir.
Event Storming nə zaman istifadə olunur?
Event Storming xüsusilə aşağıdakı hallarda əvəzsizdir:
- Yeni layihələrə başlayarkən: Layihənin əvvəlində prosesləri anlamaq və ümumi bir vizyon yaratmaq üçün.
- Mövcud sistemlərdəki boşluqları müəyyən edərkən: Problemli sahələri tapmaq və təkmilləşdirmə yollarını müəyyən etmək üçün.
- Mürəkkəb biznes proseslərini sadələşdirmək istədikdə: Prosesləri vizuallaşdıraraq daha anlaşılan etmək üçün.
- Komanda daxilində ümumi anlayış yaratmaq lazım olduqda: Bütün maraqlı tərəflərin eyni səhifədə olmasını təmin etmək üçün.
- Sürətli qərar qəbul etmək tələb olunduqda: Prosesləri daha yaxşı anlayaraq daha məlumatlı qərarlar qəbul etmək üçün.
Domen Hadisələri (Domain Events) nədir?
Event Storming sessiyası zamanı əsas diqqət "Domen Hadisələrinə" (Domain Events) yönəldilir. Bunlar sistemdə baş vermiş, əhəmiyyətli və təsdiqlənmiş hadisələrdir. Domen Hadisələri, biznes proseslərinin əsasını təşkil edir və sistemdəki dəyişiklikləri əks etdirir.
Bir Domen Hadisəsi, adətən keçmiş zamanda ifadə edilir və konkret bir hadisəni təsvir edir. Məsələn, "Sifariş Yaradıldı", "Ödəniş Təsdiqləndi", "Məhsul Göndərildi" və s. Bu hadisələr, sistemdə baş verən dəyişiklikləri göstərir və prosesin gedişatını izləməyə kömək edir.
Domen Hadisələrini müəyyən edərkən aşağıdakı məqamlara diqqət yetirmək lazımdır:
- Əhəmiyyətlilik: Hadisə, biznes üçün əhəmiyyətli bir dəyişikliyi əks etdirməlidir.
- Təsdiqlənmə: Hadisə, baş verdiyi təsdiqlənmiş olmalıdır.
- Konkretlik: Hadisə, konkret bir hadisəni təsvir etməlidir.
- Keçmiş zaman: Hadisə, keçmiş zamanda ifadə edilməlidir.
Domen Hadisələrini düzgün müəyyən etmək, Event Storming sessiyasının uğuru üçün çox vacibdir. Bu hadisələr, prosesin əsasını təşkil edir və digər elementlərin (əmrlar, aktorlar, sistemlər və s.) müəyyən edilməsinə kömək edir.
Event Storming sessiyası necə aparılır? Addım-addım təlimat
Biznesin ümumi mənzərəsini sürətlə qurmaq üçün aşağıdakı addımları izləyin:
- Hazırlıq:
- Geniş bir iş sahəsi hazırlayın: Böyük bir divar və ya lövhə hazırlayın. Geniş bir iş sahəsi, bütün komandanın rahat işləməsi və prosesləri vizuallaşdırması üçün vacibdir.
- Lazımi materialları təmin edin: Narıncı stikerlər (Domen Hadisələri üçün), müxtəlif rəngli stikerlər (digər elementlər üçün), markerlər, yapışqanlar və s. materialları hazırlayın.
- İştirakçıları toplayın:
- Bütün əlaqədar tərəfləri bir araya toplayın: Biznes analitiklər (BA), proqramçılar (developer), məhsul sahibləri (PO), domen ekspertləri və digər maraqlı tərəfləri dəvət edin. Müxtəlif perspektivlərin olması, daha zəngin və dəqiq bir proses xəritəsi yaratmağa kömək edir.
- Domen Hadisələrini qeyd edin:
- Narıncı stikerlərdən istifadə edərək "Domen Hadisələrini" qeyd edin: Hər hadisəni keçmiş zamanda, bitmiş formada yazın. Məsələn, "Sifariş Yaradıldı", "Ödəniş Təsdiqləndi" və s.
- Hadisələri xronoloji ardıcıllıqla düzün:
- Hadisələri zaman xətti üzrə düzün: Bu, biznes prosesinin zaman xəttini aydın şəkildə göstərəcək. Prosesin başlanğıcından sonuna qədər hadisələrin ardıcıllığını müəyyən edin.
- Əlaqələri müəyyən edin:
Hər hadisənin səbəblərini (Əmrlər), nəticələrini və təsir etdiyi sistemləri müzakirə edin: Müxtəlif rəngli stikerlərdən istifadə etmək vizuallığı artırır. Məsələn, əmrlər üçün mavi, sistemlər üçün yaşıl və s. rənglərdən istifadə edə bilərsiniz.
Əmrlər (Commands): Hadisənin baş verməsinə səbəb olan əməliyyatlar. Məsələn, "Sifariş Ver" əmri, "Sifariş Yaradıldı" hadisəsinə səbəb olur.
Aktorlar (Actors): Hadisəni təşəbbüs edən və ya ona təsir edən şəxslər və ya sistemlər. Məsələn, "Müştəri" və ya "Sistem".
Sistemlər (Systems): Hadisənin baş verdiyi və ya təsir etdiyi sistemlər. Məsələn, "Ödəniş Sistemi" və ya "Anbar Sistemi".
- Təkmilləşdirin və təhlil edin:
- Prosesi təhlil edin və potensial problemləri müəyyən edin: Hər bir hadisənin və əlaqənin biznes prosesinə necə təsir etdiyini düşünün. Boşluqları, ziddiyyətləri və ya optimallaşdırıla bilən sahələri axtarın.
- Nəticələri sənədləşdirin: Event Storming sessiyasının nəticələrini ətraflı şəkildə sənədləşdirin. Bu sənədlər, gələcək layihələr və qərarlar üçün dəyərli bir mənbə olacaq.
Nəticə
Event Storming, mürəkkəb biznes proseslərini sadələşdirmək və komanda daxilində ümumi anlayış yaratmaq üçün güclü bir vasitədir. Bu metod sayəsində, potensial problemləri erkən aşkar edə, qərarları sürətləndirə və layihənin uğur şansını artıra bilərsiniz. Həm də komandanın öz domenini daha dərindən anlamasına kömək edir.
Bu yanaşma sayəsində mürəkkəb proseslər belə sadələşir və potensial problemlər erkən aşkar olunur. Bu, həm də komandanın öz domenini daha dərindən anlamasına kömək edir.
Siz də Event Storming təcrübənizi bölüşmək və ya suallarınızı vermək üçün şərh bölməsində fikirlərinizi bildirə bilərsiniz. Bu metodun tətbiqi ilə bağlı maraqlı hekayələrinizi və ya qarşılaşdığınız çətinlikləri bölüşməyiniz, digər oxucular üçün də faydalı ola bilər. Gəlin, birlikdə öyrənək və inkişaf edək!